Problemi i mungesës së ujit të pijshëm po merr përmasa dramatike, duke tejkaluar çdo vlerësim pesimist të mëparshëm.
Sipas hulumtimit të ri të publikuar në revistën shkencore Science, të paktën 4.4 miliardë njerëz, pra 50% e popullsisë së botës, nuk kanë më akses të sigurt në ujë të pijshëm. Ky numër është më shumë se dyfishi i atij të publikuar në vitin 2020, në kërkimet e tyre, nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe UNESCO.
Por edhe ky numër mund të mos pasqyrojë përmasat e vërteta të problemit, siç thekson DW. Udhëheqësja e hulumtimit Esther Greenwood nga Instituti Federal i Teknologjisë i Cyrihut (ETH) thekson se “ka ende disa informacione që mungojnë, por provat që kemi deri më tani tregojnë për nivele të mëdha të ndotjes në ujin e pijshëm. Shifrat aktuale mund të jenë edhe më alarmante”.
Nuk mund të përjashtohet ndotja e ujit për shkaqe natyrore, siç është morfologjia e tokës. Kjo ndodh, për shembull, në 80% të rasteve të kontaminimit me arsenik. Megjithatë, në raste të tjera, uji është i ndotur nga kimikatet e lëshuara në aktivitetet tregtare dhe industriale.
Problemi sa vjen e përkeqësohet në vendet më të varfra
Shifrat e mbledhura deri më tani janë një “këmbanë” për dy të tretat e popullsisë me të ardhura të mesme dhe të ulëta. Sipas hulumtimit, rreth 1.2 miliardë njerëz në vendet aziatike (Indi, Pakistan, Afganistan, Bangladesh, Butan, Iran, Maldive, Nepal, Sri Lanka) janë të detyruar të përdorin ujë të papërshtatshëm. Akoma më dramatike janë përmasat e problemit në Afrikën Sub-Sahariane, ku 80% e popullsisë nuk ka akses në ujë të pijshëm të sigurt. Mungesa vërehen edhe në Oqeani, me përjashtim të Australisë dhe Zelandës së Re.
Siç shpjegon Esther Greenwood, studiuesit morën parasysh të dhënat e mëparshme nga projekti hulumtues JMP (Joint Monitoring Program for Water Furnizimi, Sanitimi dhe Higjiena), i cili formoi bazën për vlerësimet e Organizatës Botërore të Shëndetësisë dhe UNESCO-s, por u përpoqën të formulonin një vlerësim më të plotë, duke marrë parasysh imazhet satelitore dhe të dhënat e marra nga anketat e familjeve.
“Këto të dhëna mblidhen, si rregull, çdo 5 ose 10 vjet”, thotë studiuesi i ETH. “Kur flasim për ‘qasje të sigurt’ në ujin e pijshëm ka një problem. Mund të bësh kampionime të vazhdueshme për të zbuluar E.coli në ujin e pijshëm dhe një ditë të kesh vlera që të tregojnë se uji nuk është problem, por ditën tjetër të kesh vlera që tregojnë se uji është i ndotur dhe i papërshtatshëm’.
Për të rriturit e shëndetshëm, infeksioni E.coli pas gëlltitjes së ujit të kontaminuar ose ngrënies së ushqimit të kontaminuar zakonisht ka simptoma të lehta, të cilat zhduken shpejt. Megjithatë, për fëmijët e vegjël, të moshuarit ose personat me probleme të tjera shëndetësore, infeksioni mund të shkaktojë komplikime serioze, madje edhe në dështim të veshkave.
Siç shpjegon Sarah Young, studiuese në Universitetin Amerikan Midwestern, edhe në SHBA apo vende të tjera të zhvilluara ekziston një frikë e fortë për cilësinë e ujit, por edhe për aftësinë e autoriteteve për t’u marrë me problemet e mundshme. “Sigurisht që në SHBA, uji i pijshëm nuk është i rrezikshëm,” thekson Young. “E megjithatë, në këtë vend ka dhjetëra miliona njerëz që janë të margjinalizuar dhe nuk kanë akses në rrjetin e ujësjellësit. Edhe brenda vendeve të zhvilluara ka pabarazi të mëdha”.
